در تعقیب آنفولانزای پرندگان

نگرانی از کاهش پایش بیماری آنفولانزای پرندگان بالا گرفته است.
به گزارش ایانا و به نقل از سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو)، گروهی از کارشناسان بین المللی هشدار دادند با این که امروز درباره نقش پرندگان وحشی مهاجر در انتشار بیماری آنفولانزای پرندگان (H5N1 ) اطلاعات زیادی داریم، اما شکاف اطلاعاتی عمیقی به دلیل تغییر سمت و سوی توجه دولت و مردم به مسائل دیگر باقی است.
این کارشناسان در بیانیه خود اعلام کرده اند: کاهش توجه به H5N1 HPAI منجر به کاهش فرصتهای تحقیق و پایش گشته و اثری منفی بر ظرفیت سازی و هماهنگی بین مقامهای مسئول بخش کشاورزی و محیط زیست گذاشته و در نهایت بر درک ما از همه گیر شناسی و بوم شناسی این ویروس تاثیر گذاشته است.
این گروه ویژه کارشناسان در سال 2005 ایجاد شد که در قالب همکاری فائو و عهدنامه گونه های مهاجر با مشارکت 15 سازمان بین المللی فعالیت می نمود.

H5N1 HPAI تنها محدود به آسیا نمانده و در اروپا، آسیای مرکزی و بخشهایی از آفریقا شایع شده است.
در شش ماه گذشته شاهد شیوع این ویروس در مرغهای اهلی بنگلادش، کامبوج، رومانی، فلسطین اشغالی، میانمار، نپال، مصر، اندونزی، هند و ویتنام و در پرندگان وحشی در چین، مغولستان و فدراسیون روسیه بوده ایم. این هفته نیز شیوع آن برای اولین بار در بوتان و در مرغهای اهلی رومانی پس از سه سال غیبت مشاهده شد.
ضعف ایمنی زیستی مزارع و تجارت مرغهای آلوده از عمده­ترین دلایل گسترش این بیماری هستند. اگرچه پرندگان وحشی، نقش بسیار اندکی در بوم شناسی H5N1 HPAI ایفا می کنند. اما فهم نقش آنها در گسترش این بیماری و مدیریت خطرات مرتبط با آن، چالشهای خاص خود را دارد.
این بیماری، پیامدهای زیست محیطی مختلف و عظیمی داشته است. از جمله سبب مرگ هزاران پرنده وحشی شده و ضمن به خطر انداختن سلامت این جانداران، سکونتگاههای آنها را نابود ساخته است. ظرف پنج سال گذشته، 750 هزار قطعه پرنده وحشی سالم در سراسر جهان مورد آزمایش قرار گرفته اند. برخی انتظار داشتند گونه های اندوختگاه (یعنی پرندگانی که می­توانند بدون مریض شدن، ویروس را بپراکنند) طی این مرحله پیدا شوند. اما تاکنون چنین چیزی پیش نیامده و تنها تعداد بسیار اندکی از پرندگان وحشی آلوده ولی ظاهراً سالم پیدا شده اند.
همچنین فائو تلاشهایی به منظور دنبال کردن ردپای بیش از 500 پرنده وحشی در مناطق مختلف به کمک فرستنده های ماهواره جهت جمع کردن اطلاعات لازم از حرکت و شناسایی ارتباط احتمالی آنها با وقوع آنفولانزای پرندگان سامان داده است. از این کار هم چیزی عاید نشد و این یعنی آلودگی پرندگان اهلی از پرندگان وحشی بسیار اندک و خطر سرایت بیماری از پرندگان وحشی به انسان قابل چشمپوشی است. لیکن، آزمایشهای بیشتری برای اثبات قطعی این نظر لازم است.
یکی از کارشناسان می گوید: 50700 قطعه پرنده رقم قابل ملاحظه ای است، اما وقتی این رقم را کنار تعداد جمعیت پرندگان در جهان متوجه می شویم باید تعداد بسیار بیشتری از پرندگان را مورد آزمایش قرار دهیم. بالاخره معلوم نشد آیا هیچ اندوختگاه پرنده وحشی این ویروس وجود ندارد یا ما به قدر کافی نمونه برداری نکرده­ایم؟
وی گفت: قطعاً پرندگان وحشی در انتشار بیماری در برخی موارد (مثل مغولستان در سال گذشته) نقش داشته اند و محققان چینی نیز اخیراً ویروس را در برخی پرندگان وحشی ظاهراً سالم پیدا کرده اند.
این همه مسائلی را پیش روی گروه ویژه گذاشته است که باید آنها را بیشتر مد نظر قرار دهند.
از جمله:
استاندارد کردن گزارشدهی و روشهای نمونه برداری مبتنی بر جدیدترین روشهای علمی، پایش مستمر و گسترده جمعیت پرندگان مهاجر در کنار افزایش شناخت از مسیر مهاجرت، سکونتگاههای مورد استفاده و مقصد پرندگان
تقویت ظرفیت سازی برای بررسی شیوع بیماری و ارزیابی منبع فعالیت ویروس
آموزش به منظور کاهش مقصر نشان دادن پرندگان وحشی به جهت شیوع بیماری در مرغهای اهلی و مرغداریها
یکی از مهمترین جنبه های ناخواسته نظارت فائو در خصوص بیماری آنفولانزای پرندگان، جمع آوری اطلاعات جدید و باارزش از الگوی مهاجرت پرندگان، سکونتگاههای مورد استفاده و خط سیر چند گونه وحشی بوده است.
این اطلاعات، رابطه بین مهاجرت پرندگان وحشی و شیوع آنفولانزای H5N1 را مشخص خواهد ساخت و حتی از نظر شناسایی و اولویتبندی تالابهایی که نیاز به حفاظت و مدیریت بیشتری دارند، کمک شایانی خواهد نمود